Goden en Heksen - op zondag - Reisverslag uit Kampala, Oeganda van Jolijn Santegoeds - WaarBenJij.nu Goden en Heksen - op zondag - Reisverslag uit Kampala, Oeganda van Jolijn Santegoeds - WaarBenJij.nu

Goden en Heksen - op zondag

Door: Jolijn

Blijf op de hoogte en volg Jolijn

05 Februari 2007 | Oeganda, Kampala

Op zondag naar de kerk. Ik weet niet hoelang dat geleden was voor mij. Maar het was zeker indrukwekkend om een echte Afrikaanse kerkdienst mee te maken. Ik ben samen met Sandra (van het Comforter’s Clubhouse/vriendin van Veronica) naar de Liberty Worship Centre Church geweest, aan de andere kant van Kampala. Het begon met zingen en dansen, echt een soort religieuze disco. Er kwam bijna net zoveel energie vrij als op een zaterdagavond in Cafe de Bakkerij, maar dan op zondagochtend 11 uur in de kerk. Die kerk was trouwens meer een grote boerenschuur, maar er waren wel een paar honderd mensen. Iedereen was actief, dansen, klappen, swingen. Heel erg apart als je alleen de duffe Nederlandse kerkdiensten kent, waar hooguit een kerkkoortje een liedje zingt. Hier was echt interactie en betrokkenheid. Het was een feest.

Na deze intro kwamen de “testimonies” (de verklaringen), waarbij verschillende aanwezigen God dankten voor vanalles en nog wat, zoals het geluk in hun leven, het kunnen betalen van schoolkosten of land en vee, nieuwe huwelijken, geboortes, een nieuwe auto, succes van de zaak, genezing van ziekten, waaronder zelfs Aids en kanker, het oplossen van problemen, nieuwe kansen en hun inzicht in het geloof (“Born again”). Letterlijk al het positieve werd vol overtuiging toegeschreven aan God. Er werd ook uitgebreid stilgestaan bij de conferentie van de Liberty Church die vorige week in Jinja (zo’n 40 km verderop) plaats had gevonden. Daar waren veel mensen “opnieuw geboren” en wonderlijk genezen van hoofd- en nekklachten, moeilijk opvoedbare kinderen, eenzaamheid enz. enz. zo werd er getuigd. De Liberty Church had er in ieder geval veel nieuwe zieltjes gewonnen.
Na de testimonies kwam de preek van de pastores (jaja, een vrouw aan het hoofd van deze kerk). De preek op zich was redelijk vergelijkbaar met de Nederlandse kerk. Een stukje lezen uit de Bijbel en dan daarover praten. Het grote verschil was wel dat mensen echt meeleefden. De pastores stelde soms vragen en uit het publiek staken mensen hun hand op of stonden mensen op om antwoorden te geven. Ook was er soms gejuich en gejoel en andere kreten van herkenning. Mensen waren echt betrokken met het verhaal. Hoe anders dan bij ons…

Daarna kwam het interessantste deel. Het verrichten van de “wonderen”. Daar kwam ik voor. De mensen werden nu opgeroepen om zich te melden met fysieke klachten. Heel vreemd was het om te zien hoe een groep mensen zich verzamelde en met de handen omhoog voor het altaartje kwam staan. Een voor een werden de mensen geholpen. De pastores schreeuwde de “boze geesten” weg en legde haar hand op de nek van de betreffende persoon. Die persoon kreeg dan vaak een reactie variërend van slap neervallen tot hysterisch schudden en gillen. Een paar sterke mannen voerden de persoon dan af en de persoon werd dan voor een paar seconden bedekt met een lichtgroene doek. Sommige mensen wandelden overigens ook zelf weg. Maar het was een waar theaterstuk. Na de fysieke klachten kwamen de overige klachten, en de pastores wees mensen aan of noemde wat verschijnselen op waarop mensen zich konden melden. Her en der vielen mensen in het publiek hysterisch schuddend van hun stoel en die werden dan naar voren gedragen om “genezen” te worden. Tijdens de sessie keek ze mensen aan en dan stelde ze soms een diagnose (zo zei ze: “I see a rope, did you think of killing yourself? Why did you want to commit suicide”). Soms zei ze alleen dat ze veel problemen zag. Met haar rituele uitdrijving genas ze dus ook o.a. zelfmoordneigingen en tal van andere problemen. Zelfs de mensen die zich een huwelijk wensten konden tenslotte plaatsnemen en de pastores verzocht God vervolgens voor een goeie man of een goed huwelijk. Ook toen vielen er weer velen hysterisch van hun stoel af. Het waren vooral vrouwen die deze uitdrijvingen nodig bleken te hebben. Slechts enkele mannen meldden zich. Het was heel erg bizar om dat allemaal zo te aanschouwen en mee te maken. Dat mensen zo overtuigd en open kunnen reageren. En dat mensen zo oprecht hun problemen durven te uiten voor een groot publiek. (ook bijvoorbeeld de testimony van een meisje dat huilend vertelde over problemen met haar borsten, wat genezen was dankzij God, omdat God het wou). Het was echt indrukwekkend allemaal. Zo’n openheid is in Nederland bijna ondenkbaar. Waarom eigenlijk? Is het wantrouwen, of niet wetenschappelijk genoeg? Ik moet er nog over nadenken.

Om half 3 was de dienst eindelijk voorbij en toen zijn we op weg gegaan naar Veronica’s huis, met public transport, dus minibus en boda-boda (motorfiets). Om 4 uur had ik eindelijk mijn lunch (en mijn malariapil die ik ’s morgens vergeten was). Mijn 6 muggenbulten van de agressieve Kampala-mug zijn bizar (rood, pijnlijk en zo’n 5 tot 7 cm doorsnee), dus ik zal er maar goed voor zorgen. Ik wist al wel dat ik soms allergisch kan reageren. Dat is verder niet zo’n probleem. Hooguit hinderlijk en een extra reden om extra goed op te letten dat ik niet gestoken word.

In de middag zijn we bij Rose (een van de huishoudsters) thuis geweest. Jan en Marietje waren er al. Rose woont in het kleine flatje langs Veronica, samen met haar man die leraar is en 4 kinderen, waarvan er 3 aanwezig waren: Joan (?), Joshua en Hope. We hebben uitgebreid gepraat met Jimmy, haar man. Hij geeft les aan een klas van 100(!) kinderen. Waarschijnlijk gaan we daar dinsdag nog even langs, en dan mogen we in de klas komen en kunnen de kinderen vragen stellen. Dat is wel leuk.
We hebben weer veel geleerd over de cultuur hier. Jimmy komt uit een village en wist ons veel te vertellen over witchdoctors, wat ik een bijzonder boeiend onderwerp vind. Hij vond het niet erg als ze er niet meer zouden zijn en volgens hem zou er dan ook geen kennis verloren gaan. Het was allemaal bekend volgens hem. De witchdoctors maken contact met “something beyond the physical existance”, de geestenwereld dus. Maar die geestenwereld vraagt een hoge tol, maar de “echte witchdoctors” (in de dorpjes) worden er niet rijker van. De echten leven gewoon in armoede en willen de mensen die bij hen komen ook Echt helpen, maar ze moeten offeren om het contact met de geestenwereld te behouden en de geestenwereld gunstig te stemmen. Zo vragen ze bijvoorbeeld 1.000.000 Ugandese shilling voor een consult en gooien ze dat daarna in het water. Dat is natuurlijk niet echt goed, gezien de grote armoede hier. Ook worden er heel veel beesten geofferd met hetzelfde doel. Hij sprak over “elke dag bloed vergieten” om het contact met de geesten goed te houden. Ook dat komt de bevolking hier dus niet echt ten goede.
Wij vroegen hem hoe witchdoctors soms zulke extreem slechte dingen konden doen, zoals wij gehoord hadden (zoals verkrachtingen). Ook daarvoor gaf hij een verklaring. Sommige mensen hebben geen relatie en besluiten dan om “witchdoctor” te worden. Zo krijgen ze toch nog status zonder huwelijk. (want ongehuwd zijn in Afrika is beschamend). Deze “nep-witchdoctors” hebben dus eigenlijk hele andere motieven dan het helpen van mensen en de nep-witchdoctors kunnen zelfs tot het toe-eigenen van vrouwen komen. Zulke nep-witchdoctors willen er soms ook zelf aan verdienen en met name in de steden zie je ook nep-witchdoctors die dan proberen net zoveel geld te verdienen als de medische dokters. Met nep-witchdoctors is de bevolking al helemaal niet geholpen.
De Echte witchdoctors vind je eigenlijk alleen in de dorpjes. Vaak gebruiken ze ook allerlei kruiden, en rituelen. Het schijnt een redelijk algemene praktijk te zijn dat witchdoctors sneetjes maken in je hand om kruiden toe te dienen. In de kerk werd vandaag een man “geholpen” die volgens de priesteres “slachtoffer was van witchdoctors en kruiden in zich had die als een slang onder zijn huid zaten, maar Jezus zou het genezen”, en ze schreeuwde dat de “kwade geesten” eruit moesten, ze maakte haar gebaren en probeerde daarmee “het wonder” te laten geschieden. Of het nou beter is weet ik niet.

Verder was er nog heel interessant nieuws op tv. De tv in Oeganda is vrij goed ontwikkeld. Oppositie (en het vormen van een mening) is hier beter toegestaan dan in Tanzania en de Oegandezen laten zich de mond ook niet zomaar snoeren (na de tijd van Idi Amin). In Tanzania probeert de huidige regering de mensen dom te houden, en daar is pas in 1996 een commerciële(re) zender gelanceerd. Met oppositie voeren in Tanzania riskeer je bovendien een gevangenisstraf, dus het hebben van een eigen mening is daar nogal moeilijk. De TUSPO moet ook alles afstemmen op de regering en elk project moet via de regering uitgevoerd worden (die dan ook meteen een deel van het geld inpikt)...
In Kenya is de democratie eigenlijk nog het beste ontwikkeld van Oost Afrika. Vandaar ook dat daar het Sociaal Forum werd gehouden.

Maar het grote tv-nieuws van vandaag was: Lakwena de heks is dood en vandaag begraven. Lakwena was de nicht van Kony. Kony is de oorlogszuchtige krijgsheer, die zich schuilhoudt in de bossen in het noorden van Oeganda en kinderen ontvoert voor zijn leger. De situatie in het noorden van Oeganda is nog steeds vreselijk met veel geweld en zo.
Met Lakwena is het allemaal begonnen. Na haar “secondary school” werd ze opeens “bezeten door geesten”. Die geesten zeiden dat ze een Rooms Katholiek boek moest hebben (de Katechismen) en zo is ze aan de “10 Commandements” (10 Geboden) gekomen, wat haar sekte is geworden. Die groep stelde zich nogal agressief en vijandig op en zo is Kony begonnen met zijn oorlogsvoering. Lakwena is toen verjaagd naar Kenya waar ze nu dus is gestorven.
Kony is nog steeds actief, maar daarover werd geen woord gesproken op tv. Er werd alleen gemeld dat Lakwena dood was, dat de president bij haar begrafenis was geweest en haar overige familie kwam aan het woord om over haar leven te vertellen. Wellicht intimidatie van Kony op staatkundig niveau…

Het was weer een erg leerzame en interessante dag. Met veel spirituele Afrikaanse dingen was het een hele typische zondag.

  • 05 Februari 2007 - 19:09

    Christien:

    Wat een boeiend verhaal, wat een boeiende dag!
    Fantastisch dat je ons daar deelgenoot van maakt. Zo beleven wij het allemaal een beetje mee.
    Ik heb in ieder geval op een boeiende manier veel geleerd van je reis. Toch ben ik blij da tje weer terug komt. Nog een dagje en ik kan je verwelkomen op Schiphol!
    Liefs...en pas goed op jezelf en je muggenbulten..mama

  • 05 Februari 2007 - 20:38

    Martin:

    indrukwekkend..
    Ik denk dat je niet een maar gewoon veel boeken moet gaan schrijven..
    Ik hoop dat veel mensen deze blog lezen en er wijzer van worden.
    Xxx Martin

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Jolijn

rondreizen en ontdekken hoe mensen met psychiatrische problemen overal (over)leven en kijken waarmee we elkaar kunnen helpen.

Actief sinds 21 Dec. 2006
Verslag gelezen: 1525
Totaal aantal bezoekers 781725

Voorgaande reizen:

05 Juni 2019 - 06 Juni 2019

Council of Europe - Bioethics Ctee 6 June 2019

12 Mei 2019 - 13 Mei 2019

EC Work Forum on UN CRPD implementation 2019

08 Oktober 2018 - 10 Oktober 2018

Global Ministerial Mental Health Summit

20 Juni 2018 - 24 Juni 2018

Trieste congres June 2018

10 Juni 2018 - 15 Juni 2018

COSP CRPD 2018 New York

28 Mei 2018 - 29 Mei 2018

EC Work Forum on UN CRPD implementation 2018

25 Mei 2018 - 28 Mei 2018

EDF General Assembly 2018 Vilnius

02 Maart 2018 - 04 Maart 2018

EDF Board meeting Brussels 2018

23 September 1994 - 16 Februari 2018

seeking access to justice in NL

05 Februari 2018 - 15 Februari 2018

5th Global Mental Health Summit, SA 2018

06 Oktober 2017 - 09 Oktober 2017

EDF Board meeting in Tallinn

11 Juni 2017 - 25 Juni 2017

COSP NY and Summerschool Galway

06 Juni 2017 - 07 Juni 2017

Council of Europe - Bioethics Committee meeting

18 Mei 2017 - 19 Mei 2017

European Commission Workforum on UN CRPD

11 Mei 2017 - 14 Mei 2017

EDF General Assembly 2017 Madrid

10 Maart 2017 - 14 Maart 2017

WHOCC conference on coercion - Paris 2017

17 Februari 2017 - 19 Februari 2017

EDF Board meeting 2017 Malta

24 November 2016 - 30 November 2016

INTAR India 2016

13 November 2016 - 16 November 2016

ENUSP Empowerment Seminar Berlin 2016

12 Oktober 2016 - 15 Oktober 2016

Expert meeting on the Right to Mental Health

26 September 2016 - 26 September 2016

Personal meeting with MEP Helga Stevens

14 September 2016 - 16 September 2016

5th European Conference on Mental Health

09 Augustus 2016 - 11 Augustus 2016

visit to Lister and ENIK Recovery College

22 Juni 2016 - 24 Juni 2016

NUI Galway Summer School Int. Disability Law

12 Juni 2016 - 18 Juni 2016

Conference of State Parties UN CRPD

09 Juni 2016 - 10 Juni 2016

EC Workforum on CRPD implementation

20 Mei 2016 - 22 Mei 2016

EDF Annual General Assembly 2016 in Dublin

17 Mei 2016 - 17 Mei 2016

EESC Hearing on CRPD Concluding Observations to EU

09 April 2016 - 12 April 2016

WNUSP taskforce meeting and CRPD Committee

11 Maart 2016 - 13 Maart 2016

EDF board meeting Amsterdam 11-13 March 2016

13 December 2015 - 15 December 2015

ENUSP Empowerment Seminar 2015 Brussels

26 Oktober 2015 - 01 November 2015

Meetings in Brussels and Paris

26 Augustus 2015 - 29 Augustus 2015

EU review at 14th CRPD session in Geneva

15 Juli 2015 - 30 Juli 2015

Human rights work in Japan

01 Juni 2015 - 02 Juni 2015

EASPD Hearing at European Parliament

29 Mei 2015 - 31 Mei 2015

EDF General Assembly 2015 Warsaw

28 April 2015 - 29 April 2015

European Commission Work Forum CRPD implementation

29 Maart 2015 - 02 April 2015

UN CRPD Committee - 13th session

11 December 2014 - 14 December 2014

ENUSP General Assembly Hillerod 2014

14 Juli 2014 - 17 Juli 2014

Human Rights Committee 111 session July 2014

29 Maart 2014 - 05 April 2014

UN CRPD Committee sessions April 2014

09 Maart 2014 - 15 Maart 2014

HRC in Geneva and FGC in Zagreb

29 Januari 2014 - 01 Februari 2014

Empowerment Congress at WHO Europe CC

08 December 2013 - 11 December 2013

ENUSP Empowerment Seminar 2013 Bucharest

28 November 2013 - 01 December 2013

Starting FGC in Moldova - user/survivor initiative

29 Oktober 2013 - 02 November 2013

European Network for Family Group Conferencing

15 Juli 2013 - 20 Juli 2013

Conference of State Parties - New York 2013

12 Mei 2013 - 18 Mei 2013

CAT review of the Netherlands 2013

10 Maart 2013 - 15 Maart 2013

Rights into Action - training in Moldova

12 December 2012 - 16 December 2012

Expert meeting on torture- Washington DC

13 November 2012 - 14 November 2012

ENUSP MHE-Mapping Exclusion at European Parliament

05 November 2012 - 08 November 2012

London 5-8 November 2012

19 Oktober 2012 - 21 Oktober 2012

ENUSP Empowerment seminar in Zagreb

15 Juli 2012 - 28 Juli 2012

MDAC Summerschool 2012

12 Juni 2012 - 12 Juni 2012

ENUSP at EU Social Platform of NGO's

10 Mei 2012 - 11 Mei 2012

CAT session on Czech Republic - UN Geneva

14 December 2011 - 17 December 2011

OHCHR regional consultation on torture

11 Oktober 2011 - 01 November 2011

Zuid Afrika 2011

14 April 2010 - 18 April 2010

Praag - Building Bridges- Horatio

19 Oktober 2009 - 25 Oktober 2009

Congres in Stockholm

15 Maart 2009 - 30 Maart 2009

Oost Afrika 2009

29 Mei 2007 - 01 Juni 2007

WHO in Geneve, Zwitserland

03 Mei 2007 - 08 Mei 2007

Madrid - documentaire opnemen

07 Januari 2007 - 08 Februari 2007

Oost Afrika 2007

Landen bezocht: